Kutadgu Bilig Nedir?

İslamiyet’in Türkler tarafından kabul edilmesinden sonra yazılan ilk yazılı eser 1070 yılında Yusuf Has Hacip tarafından kaleme alınmıştır. Eserin adı Kutadgu Bilig olarak Türk edebiyatı ve İslam kültürünün özelliklerini taşıyan eserdir. Kutadgu Bilig kelimesi “Kutlu Olma Bilgisi” anlamını taşır. Eser doğu lehçesi ve Hakaniye Türkçesi ile yazıya döküldü. Farsça ve Arapça sözcüklere de yer verilen eser Kutagdu Bilig, Yusuf Has Hacip tarafından 1070 yılında Doğu Karahanlı Hükümdarı Tabgaç Buğra Han’a sunuldu. Türk edebiyatının önemli eserlerinden birisi olarak tarihten günümüze kadar taşınmıştır.

Eserin içeriğinde devlet ve halkın uyum içerisinde nasıl yaşacağı anlatılmıştır. İdeal bir siyasi devletin halkına tanıyacağı hakların yanı sıra mutlu toplumların hangi temel kurallar üzerinden gidileceğini göstermiştir. Bir nevi politik eserlerden olup siyasetname değerini taşır.

Kutadgu Bilig eserinde dört ayrı kişinin ülke yönetimdeki önemi ve yerlerinden bahsedilir. Sembolleştirilmiş kişiler örnek alınarak mutlu bir toplumun temellerini anlatmaktadır. Ündoğdu adı ile hükümdar adaleti temsil eder, Aytoldı adı ile vezir mutluluğu, vezirin oğlu Ögdülmüş ve Odgurmuş adlı dindar bir kişiyi temsil sembolize eder.

Eserin içeriğinde dört kişinin ülke yönetimindeki konuşmaları ve izleyecekleri yol üzerinden konuşmalar yapılmaktadır. İyilik, terbiye, görgü kuralları, doğruluk, adalet, insanlık, dostluk, evlilik gibi konulara ağırlık verilmiştir. Örnek bir toplumun sembolize olarak anlatımı Kutadgu Bilig eserinde yer verildi.

Kutagdu Bilig eserinin özellikleri
11. yüzyılda Yusuf Has Hacib tarafından kaleme alınmıştır.
Mesnevi tarzında anlatım yapıldı.
Siyasetname türünde yazıdır.
Arapça ve Farsça sözcüklere yer verilmiştir.
Nazım birimi ile yazıldı.
18 ayda ve 6645 beyitten oluşmuştur.