Lozan Antlaşmasının Maddeleri ve Önemi
İsviçre’nin Lozan kentinde Türkiye, Birleşik Krallık, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya, Yugoslavya’nın katıldığı barış antlaşmasıdır. Ülkemizin sınırlarının tekrar belirlendiği anlaşmadır. 24 Temmuz 1923 yılında yapılmıştır. Antlaşma 100 yıl boyunca geçerli olup 2023 yılında bitecektir.
I. Dünya savaşının galipleri mağluplar ile yaptığı barış antlaşması olmuştur. Bütün devletler antlaşmalar imzalayarak kendilerini kurtarırken tek mağlup taraf Osmanlı İmparatorluğu kalarak kendisine zarar vermiştir. 10 Ağustos 1920’de Sevr antlaşması yapıldı. Ankara’da yapılan TBMM görüşülen Sevr anlaşması büyük tepki çekmişti. Anlaşma doğrultusunda 1 numaralı madde ortaya çıkmıştır. Anlaşmayı Yunanistan kabul etmemesi sonucunda taslak olarak kalır. Anadolu’da zaferler kazanılırken hiçbir zaman Sevr anlaşması uygulamaya girmemiştir.
Antlaşmanın maddeleri;
Suriye sınırı 20 Ekim 1921 de olduğu gibi kalacak.
Irak sınırının durumu İngiltere ve Türkiye arasında görüşülecek.
Yunanistan sınırı Mudanya antlaşmasında kabul edildiği gibi kalacak. Savaş tazminatı olarak Karaağaç Türkiye’ye verilecek.
Sovyet sınırı, Gümrü, Moskova ve Kars antlaşmaları olduğu gibi kalacak.
Kapitülasyonlar kaldırılacak.
Bozcaada, Gökçeada, Türkiye’ye bırakılacak. Oniki adalar İtalyanlara ve diğerleri Yunanistan’a verielcek.
Türk devletinin bünyesinde yabancı okullar açılacak.
Fener Rum Patrikhaneleri yabancı kiliseler ile irtibat kurmaya devam edecek.
Azınlıklara haklar tanınarak Türk vatandaşı olabilecekler.
İstanbul’daki Rumlar haricinde diğer Rumlar Yunanistan’a gönderilecek. Batı Trakya Türklere kalacak.
Antlaşmanın önemi;
Askeri zaferlerin beraberinde siyasi zaferler getirildi.
Kapitülasyonlar kaldırılmış oldu.
I. Dünya savaşı tamamen bitti.
Azınlıklarda Türk vatandaşı sayıldı iç çatışmalar sona erdi.
I. TBMM imzaladı, II. TBMM onadı ve uygulamaya girildi.
Türkiye’den savaş tazminatı alınmadı.
Yeni Türk devletinin varlığı kabul edildi.