Küresel Isınma Nedir? Nedenleri ve Sonuçları Nelerdir
Küresel ısınma, atmosfere salınan gazların sera etkisine yol açması sonucunda, dünya üzerindeki sıcaklık değerlerinde artmasına denir. Güneş ışınları yeryüzüne ulaştıktan sonra geri yansır fakat atmosferde bulunan gazlar geri yansımasını engeller. Gazların ısınması sonucunda dünya genelinde sıcaklık farkı her geçen gün artar.
Son zamanlarda küresel ısınma sonucunda kutuplarda buzulların erimesi söz konusu olmuştur. Küresel anlamda dünyanın ısınması buzulların eriyerek dünyadaki dengenin değişeceği senaryosunu ortaya atmıştır. Küresel ısınma 50 yıldır söz konusu olan konudur. Atmosfere salınan gazların artması evrendeki tek evimiz olan dünyamıza zarar vermektedir.
Küresel İklim Değişikliği (KİD) araştırmalarında tarım alanları, sanayileşme ve enerji üretimi faaliyetlerinde atmosfere yayılan gazlar sera etkisini neden oluyor. Küresel ısınmanın neden olduğu değişiklikler dünya iklimini etkiler. Buzullarda erime, çöllerde iklimsel değişiklikler, yağışlarda dengesizlikler, sapmalar, su baskınları, tayfun, fırtına, kasırga gibi meteorolojik olayları tetikler. Dünya düzenini etkileyecek değişikliklere neden olur.
Küresel Isınmanın Nedenleri
Küresel ısınma iki sebepten dolayı gerçekleşir, doğal ve yapay sebepler dünyanın ortalama sıcaklığını etkileyerek artmasına yol açar. Doğal sebepler güneşten gelen ışınların ozon tabakasını delerek yeryüzüne ulaşmasıdır. Yeryüzüne ne kadar çok güneş ışını gelirse sera etkisin de o kadar arttırır. Atmosferdeki gazların ısınması dünya da küresel ısınmaya yol açar. Atmosfere salınan gazlar aynı zamanda ozon tabakasını inceltir.
İklim değişikliklerinin temel sebebi küresel ısınmadır. Enerjiye bağlı nüfusun artması, ticari aktivitelerin ilerlemesi, sanayinin gelişmesi küresel ısınmaya neden oluyor. Atmosfere yayılan gazlarla doğru orantılı hal almıştır. Gelişen bir dünyada küresel ısınma da hızla artış gösterir. Kullandığımız araçlar, sanayileşme ve yangınlardan dolayı atmosfere metan, azot oksitler, kloroflorokarbon gazları, ozon ve su buharı yayılarak sera etkisini arttırır. Gelişmekte olan ülkelerde enerji üretimi için petrol, doğalgaz, fosil yakıtlar tercih edilerek atmosfere yayılan gaz oranları da artmaktadır. Gazlar küresel olmak üzere dünyayı etkiler. Kutup bölgelerinde ozon tabakasının zarar görmesi kutuplardaki buzulların erimesine yol açmıştır.
Küresel Isınmanın Sonuçları
Küresel ısınmanın yaşanması dünyada dengesizliği beraberinde getirir. Buzullarda erime yaşanır, yaşayan canlılar etkilenerek ekosistemde değişiklikler görülür. Küresel ısınma beraberinde doğal afetleri getirir. Amerika kıtasında her yıl kasırgalar, hortumlar, fırtınalar gibi olaylar yaşanmaktadır. Isınan yeryüzü doğal afetleri tetiklemektedir. Sıcaklık buzulların erimesine yol açarak su seviyesinin yükselmesine neden olur. Sıcaklık +5 derece artması deniz seviyesinin 70 metre kadar yükselmesine yol açmaktadır. Sıcaklığın +6 derece artması su seviyesinin 10 metreye kadar yükselerek yerleşim yerlerini sular artında bırakacağı düşünülmektedir. Dünya ilk zamanlar sular altındayken buzulların ve toprağın suyu emmesiyle kıtalar yeryüzüne çıkmıştır. Su seviyesinin yükselmesi milyarlarca hayatı tehdit ediyor.
Sıcaklığın artışı polen mevsiminin uzamasına yol açarak hastalıkların yayılmasında etkili olur. Dünyadaki birçok canlı yaşadıkları yerleri terk etmek zorunda kalırlar. Küresel ısınmanın sonuçları aşağıda sıralı olarak verilmiştir;
- Buzullarda erime
- Deniz seviyesinde yükselme
- Doğal afetlerin yaşanması
- Su baskınları
- Kuraklık
- Biyolojik çeşitliliğin azalması
- Mevsim ve iklim değişiklikleri
Küresel Isınmaya Karşı Alınacak Önlemler Nelerdir
Küresel ısınmayla mücadelenin başında sera gazlarının azaltılması geliyor. Sera gazının içinde bulunan gaz türleri; karbondioksit, diazotoksit gazı, metangazı, halokarbon gazları, ozon gazı ve karbon monoksit gazıdır. Atmosfere salınımı azaltıldığında dünya kendini iyileştirmeye başlayacaktır. Dünya ülkelerinin bir araya gelerek iklim antlaşmaları yapmaları gerekmektedir. Atıklar geri dönüştürülerek enerji elde edilebilir. Ağaç dikmek, ormanları korumak, tarım alanlarında organik maddeler kullanılması küresel ısınmayı önler.
- Fosil yakıtlar kullanılmamalı.
- Evler izole edilmeli.
- Standart ampulün yerine LED ampuller kullanılmalı.
- Fosil yakıtla çalışan otomobiller yerine bisiklet kullanılmalı.
- Her yıl düzenli olarak ağaçlandırma yapılmalı.
- Nükleer santraller yerine güneş enerjisi kullanılmalı.
- Isınmak için doğalgaz veya elektrik enerjisinden faydalanılmalı.
- Kişisel ulaşım araçlarının yerine toplu taşıma araçları kullanılmalı.
Alternatif çevre dostu enerji kaynakları; güneş enerjisi, rüzgar enerjisi, jeotermal enerji, biyokütle gibi yenilenebilir enerji kaynakları kullanılmalı.
Küresel Isınmanın Enerji İle İlişkisi Nedir
Küresel ısınmaya yol açan etkenlerden biri enerjidir. Bir iş veya bir şeyi yapabilmek için enerjiye ihtiyacımız vardır. Enerji kaynakları fosil yakıtlardan elde ediliyor. İsraf edildiğinde fosil yakıtların kullanımı artıyor. Fosil yakıtların kullanımı sera gazının artmasına yol açmaktadır. Bildiğiniz üzere sera gazı küresel ısınmanın kaynağıdır. Artan sera gazından dolayı dünyamız daha da ısınıyor.
Fosil yakıtlardan enerji elde ederken sera gazı dışa verilir. Sera gazları da küresel ısınmanın artmasına yol açar. Enerji kaynaklarımızı doğru şekilde kullanırsak sera gazını azaltırız. Küresel ısınma oradan kalkmasının tek yoludur. Alternatif enerji kaynaklarını kullanırsak dünyamızı korumuş oluruz.