Finansal Piyasa Türleri Nelerdir
Ekonomide bazı kişi ve kurumların paraya ihtiyacı olur iken; bazı kişi ve kurumların ise elde ettiği geliri yatırıma dönüştürme ihtiyacı olur. Bunun doğal sonucu olarak da fona ihtiyacı olan kişiler fon arz eden kişilerin ihtiyaçlarını karşılayabilmek için bir araya gelir. Böylece fon arz talebinde bulunanlar ile fon talep eden kişileri bir araya getiren ve karşılıklı olarak değişim yapılan yere “Finansal Piyasa” ismi verilmektedir.
Finansal Piyasa Türleri Şunlardır:
1- Fon Arz- Talep Süresine Göre
– Para Piyasası: Kısa vadede fon ihtiyaç duyan ekonomik birimler ile fon miktarı fazla olan ekonomik birimleri karşılaştıran piyasalardır. Bu piyasanın finansal riski düşük, likidite oranı ise yüksektir.
– Sermaye Piyasası: Orta veya uzun vadede fon arz ve talep eden kişileri bir araya getiren piyasalardır. Sermaye piyasası menkul kıymet olarak isimlendirilen mali araçlar ile yapılmaktadır.
2- Piyasaların Örgütlenmesine Göre
– Organize Piyasalar: İşlemlerin belli kurallar doğrultusunda yapıldığı piyasalardır. Bu piyasalara; binaları, hiyerarşisi, üyeleri ve belli kuralları olan bankalar örnek olarak verilebilir.
– Organize Olmamış Piyasalar: Tezgah üstü olarak da isimlendirilen bu piyasalar belli bir kural ya da fiziki bir ortam yoktur. Bu sebeple fiyatlar pazarlık yapılarak belirlenmektedir. Bu piyasaya en iyi verilecek örnek tefeciliktir.
3- Finansal Varlığın Duyduğu İhraç Durumuna Göre
– Birincil Piyasalar: Tasarruf yapan kişilerin menkul kıymetleri; tahvil ve hisse senedi ve bu gibi doğrudan ihraç eden kurum veya ihraca aracılık yapan kurumlardan aldıkları piyasadır.
– İkincil Piyasalar: Önceden birincil piyasada satılan ve yatırımcıların portföyün yer alan finansal varlıkların alınıp- satıldığı piyasa türüdür.
4- Ödemelerin Yapılış Türüne Göre Piyasalar
– Nakit Piyasalar: İşlemlerin peşin yapıldığı piyasalardır.
– Vadeli Piyasalar: Sözleşme ile ödemesi ve teslimi ileri tarihte yapılan piyasalardır.