Tekerleme Nedir? Faydaları ve Tekerleme Örnekleri
Tekerleme, özellikle çocukların dil becerilerini geliştirmek için kullanılan, ritmik ve kafiye yapısına sahip bir sözlü oyun türüdür. Bu yazıda tekerlemenin ne olduğu, özellikleri ve faydaları hakkında bilgi edinebilirsiniz.
Tekerleme, bazı hecelerin veya sözcüklerin tekrarlanmasıyla oluşan, ezberlemesi kolay ve ritmik bir yapıya sahip olan edebi bir türdür. Türk edebiyatında divan şiirinde de yer alan tekerlemeler, halk edebiyatı ve çocuk edebiyatında daha sık kullanılır.
Tekerlemelerin amacı, hem çocukların dil becerilerini geliştirmek hem de eğlenceli ve akılda kalıcı bir sözlü kültür yaratmaktır. Bu nedenle tekerlemelerin özellikleri arasında kolay ezberlenebilir olması, bir ritmi olması ve kelime oyunlarına dayanması yer alır.
Örneğin;
“Ben bir çiftçi idim, kayboldum aradılar bulamadılar,
Sonra beni evin önünde soba üstünde buldular,
Evin önünde soba üstünde beni buldular.”
Bu tekerlemede, “bulamadılar” ve “buldular” gibi kelimelerin benzerliği üzerinden bir kelime oyunu yapılmaktadır. Aynı zamanda tekerleme, ritmik yapısı ile kolayca ezberlenebilir bir yapıya sahiptir.
Tekerlemeler, farklı yaş gruplarına hitap edebilen, herkesin kolaylıkla anlayabileceği bir edebi türdür. Hem dil öğrenirken hem de zihinsel gelişimi desteklerken eğlenceli bir yol sunarlar.
Özetlemek gerekirse, tekerleme dil becerilerimizi geliştirmek ve sözlü kültürümüzü sürdürmek için önemli bir yere sahiptir. Kolay ezberlenebilir ritmik yapısı ve kelime oyunları ile de eğlenceli bir yönü vardır. Bu nedenle, tekerlemeler çocuk edebiyatından başlayarak geniş bir yelpazede kullanılabilen bir edebi türdür.
Tekerleme Yazma Kuralları
Tekerleme yazmak, ezberlenebilir, ritmik ve eğlenceli bir yapıya sahip olması nedeniyle çocuk edebiyatı ve halk edebiyatı gibi pek çok edebi türde kullanılan bir tekniktir. Tekerleme yazarken dikkat edilmesi gereken bazı kurallar vardır. İşte tekerleme yazma kuralları:
Kelime Oyunlarına Yer Verin: Tekerlemeler, kelime oyunlarına dayandığı için yazarken bu özelliği göz önünde bulundurmanız gerekir. Kelime oyunları, aynı veya benzer seslere sahip kelimelerin tekrarlanması veya farklı kelimelerin benzerliği üzerine kurulur.
Ritmi Yakalayın: Tekerlemelerin ezberlenebilir olması için ritmik bir yapıya sahip olması gereklidir. Bu nedenle, tekerleme yazarken, uygun hece ölçüsü ve ritim kullanmaya özen göstermelisiniz.
Yaratıcı Olun: Tekerleme yazarken yaratıcı olmanız önemlidir. Kelimeleri farklı bir şekilde kullanarak esprili bir dil oluşturabilirsiniz. Ayrıca tekerleme konusu da yaratıcılık gerektirir. Farklı bir konu seçerek, daha önce hiç duyulmamış bir tekerleme yazabilirsiniz.
Uygun Dil Kullanın: Tekerlemeler, çocukların dil becerilerini geliştirmek amacıyla sıkça kullanılan bir teknik olduğu için, uygun bir dil kullanmanız önemlidir. Kolay anlaşılır ve çocuklar tarafından rahatlıkla anlaşılabilir bir dil kullanmalısınız.
Eğlenceli Olun: Tekerleme yazarken, eğlenceli bir dil kullanmaya özen gösterin. İnsanların tekerlemeleri sevmesinin en önemli sebeplerinden biri, eğlenceli ve akılda kalıcı olmalarıdır. Bu nedenle, tekerleme yazarken okuyucuyu güldürecek ve akılda kalacak bir içerik oluşturmalısınız.
Özetlemek gerekirse, tekerleme yazarken kelime oyunlarına yer vermek, ritmi yakalamak, yaratıcı olmak, uygun bir dil kullanmak ve eğlenceli bir içerik oluşturmak önemlidir. Bu kuralları göz önünde bulundurarak, eşsiz ve akılda kalıcı bir tekerleme yazabilirsiniz.
Tekerleme Ezberlemenin Faydaları
Tekerlemeler, ritmik ve eğlenceli bir yapıya sahip olduğu için özellikle çocukların ilgisini çeker ve hafızalarında kolayca yer eder. Ezberlenen tekerlemeler, çocukların dil becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur.
Ezberleme becerisi, insan zihninin belli bir bilgiyi uzun süreli hafızada tutabilme yeteneği ile ilgilidir. Bu beceri, özellikle çocukluk döneminde geliştirilir ve ezberleme yoluyla öğrenme, dil becerileri gibi birçok alanda fayda sağlar.
Tekerlemeler, çocukların kelime dağarcığını genişletmelerine yardımcı olur. Kelime oyunlarına dayalı olmaları nedeniyle, farklı kelime gruplarını ve kullanımlarını öğrenmelerine yardımcı olur. Ayrıca tekerlemelerin ezberlenmesi, çocukların dilbilgisi kurallarını öğrenmelerine ve anlatım becerilerini geliştirmelerine de yardımcı olur.
Ezberleme becerisi, aynı zamanda zihinsel disiplini geliştirir ve özgüveni artırır. Çocuklar, başarılı bir şekilde bir tekerlemeyi ezberlediklerinde kendilerine olan güvenleri artar ve zihinlerini daha iyi kontrol etmeyi öğrenirler.
Sonuç olarak, tekerleme ezberlemek çocukların dil becerilerini geliştirmelerine, kelime dağarcıklarını genişletmelerine, dilbilgisi kurallarını öğrenmelerine ve özgüvenlerini artırmalarına yardımcı olur. Tekerlemeler, çocukların eğlenceli bir şekilde öğrenmelerini sağlar ve bu nedenle dil eğitiminde önemli bir rol oynar.
Tekerleme Örnekleri
Mini Mini Birler Tekerlemesi
Mini mini birler
Çalışkan ikiler
Tembel üçler
Dayak yiyen dörtler
Misafirdir beşler
Altılar altınımı çaldılar
Yediler yemeğimi yediler
Sekizler seksek olup gittiler
Dokuzlar doktor olup çıktılar
Onlar bizi okutanlar
Tavşan Tekerlemesi
Uçan kuşla yarışır
Bazen aklı karışır
Dağdan taştan iner
Çalı dibine siner
Bizim minik tavşan
Yaman mı yaman
Eveleme Tekerlemesi
Eveleme develeme
Elma yedi evvel altı
Seren sekiz
Toramana,toramana
Ak devenin çatısı kara