Türeyiş Destanının Özeti

Türklerin tarihine ait önemli destanlardan birisi türeyiş destanıdır. Büyük destan olup başlangıç destanı olarak bilinir. Göktürk Bozkurt destanı, Uygur Türeyiş destanı,ilk büyük Türk destanı olarak bilinir.

Türeyiş destanının özeti;
Büyük Hun Hakanının ikiz kızı vardır. Kızlarının ikisi birbirinden güzeldir ki görenleri kıskandırırmış. Herkes güzelliklerinden söz eder ve Hun Hakanı tarafından kızları anca ilahlarla evlenebilecek kadar güzel oldukları söylenirmiş. Güzellikleri herkesi imrendirdiği gibi onları bir insanın sahip olamayacağını düşünmüşlerdir. Halk onların insanlar için yaratıldığını düşünmüştür.

Hakan’da aynı şekilde düşünmez ve onları insanlardan uzak tutmanın yollarının arar, ülkenin en kuzeyinde insanların ayak basmadığı yerde bir kule yaptırır. Kızlarını kuleye kapatır, ilaha yalvararak onları gelip almasını diler. Öyle yalvarır ki destana göre İlah Bozkurt şekline bürünerek kızlarının yanına gelir.

Hun hakanı kızlarını bozkurt ile evlendirir. Evlenmelerinden bir çok çocuk dünyaya gelir bunlara Dokuz Oğuz-On Uygur denilmiştir. Çocukların sesi bozkurt sesine benzer. Bu çocuklar bir bozkurt ruhunu taşıyarak çoğalırlar.