Uygur Devleti Hakkında Kısa Bilgi

Uygurlar tarihte (744-840) yılları arasında hüküm sürmüştür. Eski Türk devletlerinden biri olup Kultuğ Kül Bilge Kağan tarafından kurulmuştur. Ortaçağ’da yaşayan Uygurlar, Kuzey Moğolistan’da yaşamışlardır. Hun İmparatorluğunun yıkılmasından sonra güçlenerek 740 yılında bağımsızlıklarını ilan ederek devlet kurmuşlardır. Türk boylarını egemenliği altına alarak yönetmişlerdir. Uygurlar Çinliler ile yakın ilişkiler kurmuşlardır. Tibetlilerle Kırgızların saldırısına karşı kendisini korumuştur. Uygur Devleti ortadan kalkınca batıya göç edip küçük devletler halinde gelişmeler sağlamıştır. Cengizhan zamanında Moğolların himayesine girerek 840 yılında tarihten izleri silinmiştir.

Uygurların özellikleri;
Yerleşik yaşama geçen ilk Türk devleti,
Kendilerine ait 14 harfli alfabesi vardır,
İlk şehirleşmeler başlamıştır,
Mimari alanda gelişmeler sağladılar,
İlk kez matbaa kullanılmıştır,
Yazıyı kağıda geçirdiler,
Minyatür sanatını geliştirdiler.

Uygur Alfabesi
Tarihin en eski alfabelerinden birisi Uygur alfabesidir. Alfabe 18 harften oluşur. Alfabenin dördü ünlü, geri kalan 14’ü ünsüzdür. Sağdan sola doğru yazım kullanıldı. Z hariç diğer harfler bitiştirilirdi. Uygurlar hukuk alanında bir çok eser yazmıştır. Kültürlerini en sade biçiminde dışarıya yansıtmışlardır.

Uygurların Dini (Mani Dini)
Mani yada Mahineizm 3. yüzyılda Pers imparatorluğunda ortaya çıkmıştır. Hızla büyüyen ve gelişen dinlerden olmuştur. Kutsal kitapları olarak arzhang’ı kabul etmişlerdir. En gelişmiş dönemini 8. yüzyılda Uygur Devleti milli dini olarak kabul etmesi ile yaşanmıştır.

Mani dini dünyayı görüşünde tanrısal olarak aydınlık ve karanlığın birbirlerine karşı duruşunu anlatmaktadır. Birbirleri ile mücadele içinde olmaktadır. Herhangi bir canı söndürme ve meyveyi dalında koparmak yasak kabul edilmiştir. Seçilmişler hiçbir canlıyı incitemez ve cinsel hayatları yoktur. Kendi başlarına geçimlerini sağlamayarak dilenerek geçimlerini sağlar olmuşlardır.